25 août 2015

ĐẤT NƯỚC SẼ KHÔNG LỚN NỔI BẰNG NGƯỜI…NẾU…!?? *


Nguyễn Phạm Kim Sơn
 

(Bài viết “Tam quyền phân lập, tham nhũng & hòa giải dân tộc” tôi đã gởi đăng trên Blog Huynhngocchenh trước đây. Nay xin chỉnh sửa, cô đọng, thêm ý…đúng với tựa bài như trên, xin đăng tiếp trên Blog Huynhngocchenh hầu kính gởi đến bạn đọc và mong được độc giả chỉ giáo. Trân trọng cảm ơn - Nguyễn Phạm Kim Sơn).


 

***


Thể chế chính trị cách mạng, tiến bộ, hợp quy luật… mà những triết gia, nhà tư tưởng, nhà xã hội học uyên bác, lỗi lạc, uy tín, nổi tiếng hàng đầu thế giới: Montesquieu, Voltaire, J.J.Rousseau...đã nghiên cứu, xác lập, công bố từ giữa thế kỷ 17, rồi qua thể nghiệm, thẩm định…đã được hầu hết nhân loại hồ hởi dang tay chào đón, chuẩn nhận và áp dụng thành công, đem lại văn minh tiến bộ, tự do dân chủ, cường thịnh cho đất nước họ, liên tục hàng trăm năm rồi : 

 TAM QUYỀN PHÂN LẬP độc lập, quy luật nhân bản tự nhiên của tâm lý loài người, cho đến nay, vẫn được nhân loại tiến bộ xem như một “hệ luận”, một nền tảng cốt lõi cho NHÂN QUYỀN-TỰ DO-DÂN CHỦ.   

TAM QUYỀN PHÂN LẬP độc lập, một giải pháp TẢN QUYỀN để loại bỏ lạm quyềnthâu tóm quyền lực (dẫn đến độc tài cai trị) rút ra từ thể chế DÂN CHỦ ĐA NGUYÊN, qua áp dụng, trải nghiệm thực tế, đến nay, chưa thấy có thể chế chính trị nào nổi trội hơn. Trong khi, XHCN thì: chờ “Đến hết thế kỷ này chưa chắc đã có” (như đại ý cụ Trọng đã từng chân tình bộc bạch). 

Họ, những nước cấp tiến có bản lĩnh và sáng suốt, hiểu rằng “bước đi đầu đời”, tất nhiên có va vấp, nhưng nếu được điều giải một cách linh động, hài hòa, dần dần…do quốc hội dân cử thông qua hiến pháp dân chủ làm nền móng, chắc chắn sẽ giúp đất nước cất cánh cả chất và lượng, cả tinh thần lẫn vật chất…

         >>>Đơn giản vì, bộ não vĩ đại thiêng liêng tổng hợp của tất cả cộng đồng dân tộc chỉ có thể thăng hoa nở rộ khi được đặt trong môi trường mở, tự do, thông thoáng, mềm mại, đa chiều & tổng hòa dưới ánh sáng mặt trời, chứ, bộ não vĩ đại thiêng liêng đó không thể bị thu hẹp: khu biệt ưu tiên, độc quyền, một chiều cho riêng ai, lại thêm, vận hành theo kiểu: đóng khung, định hướng, điều khiển, áp đặt…  

Có vậy, hồn thiên sông núi, sức rướn của cả dân tộc mới vươn xa hết khả năng và thăng hoa kết trái được. 

CỦA DÂN, DO DÂN và VÌ DÂN: đơn giản chỉ có vậy thôi mà !

Không có DÂN thì không có quốc gia. Không có DÂN thì không có dân tộc. Không có DÂN thì không có đất nước. Không có DÂN thì không có tổ quốc. Không có Dân thì không có chính phủ, không có quốc hội, không có tòa án…nói chi đến đảng phái chính trị hoặc một nhóm người.v.v…

 Vì lẽ đó, quốc hội của một nước mà không do nhân dân chọn mặt gởi vàng: ứng cử, bầu cử một cách hoàn toàn tự do dân chủ để đại diện quyền lợi tối thượng cho dân, thì quốc hội đó cũng vô nghĩa.
Quốc hội (cơ quan lập hiến) vô nghĩa thì hiến pháp đó cũng vô nghĩa.
 
Đất nước, dân tộc, thể chế chính trị luôn phải đồng hành trên cùng quỉ đạo: của dân, do dân, vì dân là thế !


***

Tự do, dân chủ, nhân quyền (quyền tối thượng của dânđược hòa quyện, giao thoa trong thể chế dân chủ đa nguyên) : là một hoài bảo của nhân loại, thì ngược lại, thể chế độc tài lại chỉ muốn cài đặt phần mềm “ôm chặc”, “giữ chặc” và “độc tôn” cho quyền bính cai trị mãi mãi trong tay mình, bằng mọi giá.

“Ôm chặc - giữ chặc - độc tôn” đồng nghĩa với “Đặc quyền - đặc lợi”.

Mà “Nhóm lợi ích” là một trong những hệ quả, tất yếu.

Công bộc - đầy tớ, hưởng lương của dân, lẽ nào lại nhân danh Ông-chủ-quyền-năng-toàn-diện-tuyệt-đối, để biến, Người chủ đất nước thành kẻ bị “chăn dắt”, bị “định hướng” bởi công bộc, đầy tớ, như thuở hồng hoang ?

>>> Nền tảng & mục tiêu cho một thể chế chính trị của một quốc gia ở thế kỷ 21 làm sao có thể như thế được ?  


***

QUY LUẬT BẤT BIẾN:

Đặc quyền tất yếu phải sinh ra đặc lợi. Đặc lợi là: môi trường sống và sinh sôi nảy nở tốt nhất của tham nhũng → tất yếu phải sinh ra tham nhũng qui mô.

Tham nhũng qui mô sinh ra “Bầy sâu”, “Bầy chuột” như “Ghẻ ngứa, rất khó chịu”, “Chúng ăn của dân không chừa một thứ gì”**…Làm sao tránh khỏi dẫn đến “Nhân dân ta thán, trăm họ oán hờn”, đất nước lụn bại, phân hóa???

Đại hán Tàu cộng, còn có cả “Bầy hổ” tham nhũng.

Một logic, chẳng có gì lạ.

>>> Trong khi nhân dân lao động chân chính còng lưng bán từng giọt mồ hôi và nước mắt để kiếm sống từng ngày, thì:

bọn tham nhũng sẵn sàng “ném qua cửa sổ” bạc tỷ để truy hoang, hưởng lạc, rửa tiền, thu vén, lo lót cho nhau…bất chấp trước nổi đau của đồng loại, của đất nước.


Trên thế giới, nước nào cũng có tham nhũng, đúng! “Nhân vô thập toàn”. Tham-sân-si là bẩm sinh của loài người mà.

Nhưng ở các nước áp dụng tam quyền phân lập độc lập, hiến pháp, quốc hội và chính phủ của dân, do dân, vì dân…là phương sách tối ưu nhất để hạn chế tham nhũng .

Ngược lại, thể chế độc tài, đặc quyền đặc lợi, một mình một chợ…thì, dẫu muốn hay không, vô tình hay cố ý, tự thân nó luôn chắp cánh” cho tham nhũng ngày một bay xa, bay cao, không gì cưỡng nổi. Vì: thiếu tai mắt của đối lập chân chính + dân sợ (do không có chỗ dựa của đối lập khi mạnh dạn tố cáo tham nhũng).

Một ai đó còn bảo rằng “Dân tộc VN chưa thể được hưởng tự do dân chủ vì dân trí còn thấp…”.

Một câu nói “Cả vú lấp miệng em” ngụy biện đầy ác ý, trịch thượng… xúc phạm Người chủ đất nước: NHÂN DÂN.
 
Xin thưa, DÂN CHỦ - ĐA NGUYÊN là “giống cây” được loài người văn minh trải nghiệm, thẩm định & chuẩn nhận cách đây cả 3 thế kỷ, cho đến nay, là loại “cây” quý, khả chấp nhất mà một đất nước muốn tiến bộ cần phải trồng.

Người có thực tâm và nhiệt huyết sẽ hăng hái vun trồng, chăm bón, tưới tẩm…Nếu càng biết nâng niu gìn giữ và chăm sóc từng giờ từng ngày thì cây Tự do dân chủ sẽ càng sớm ra hoa kết trái.
 
Phàm làm việc gì cũng đều phải Bắt đầu bởi sự bắt đầu” (Begin by the beginning), thì mới được. Như bạn muốn viết được một lá thư thì bạn phải bắt đầu từ cái bắt đầu “vỡ lòng”: học a, b, c…đã chứ ! Tiếp theo, là qua vài năm ở bậc mẫu giáo,  rồi lên cấp 1 mới có thể viết được chữ …
 
>>>Dân chủ đa nguyên độc tài toàn trị là hai véc-tơ ngược chiều, làm sao có thể gặp nhau để bắt đầu cho bài học “vỡ lòng”, nói chi đến bài học ở bậc cao hơn nữa ???

“Sinh non” như Campuchia và Myanma cũng đã xoay trục véc-tơ để vun trồng cho cây Tự do dân chủ. Dẫu trái cây này còn non xanh, chưa tới độ chín, nhưng nó đã cho người dân nước họ một luồng sinh khí oxy hòa giải nhiệm mầu, một hy vọng hướng về tương lai, một văn hóa sống được nâng cấp… làm tiền đề để từ đó mỗi ngày một vươn cao trong thiện tâm và ước vọng của cả dân tộc.


Đất nước là của chung. Dân tộc là bình đẳng. Tổ quốc là trên hết.


Chủ trương chiến lược “Nâng dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh”, của Chí sỹ yêu nước Phan Châu Trinh tiên sinh, nhằm đưa Dân tộc Việt Nam thoát khỏi thân phận nô lệ, bị cai trị. DÂN CHỦ ĐA NGUYÊN - TAM QUYỀN PHÂN LẬP độc lập, xem như yếu tố và kỳ vọng không thể thiếu trong sách lược khai sáng: NÂNG CAO DÂN TRÍ của Người.
 
>>>Nâng cao dân trí & Dân chủ đa nguyên: là gắn kết, đan xen, luôn đồng hành,  không tách rời Ngược với nó là: Ngu dân & Độc tài.

Hơn bốn mươi năm trong hòa bình thống nhất đất nước, “Nâng dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh” đương nhiên phải là chiến lược ưu tiên hàng đầu vô cùng quan trọng và bức thiết để dựng xây đất nước trong bối cảnh, thời cơ và điều kiện thuận lợi gấp vạn lần thời của Chí sỹ Phan Châu Trinh. Nhưng tại sao đến nay, sau 40 năm đằng đẵng quá nửa đời người, ai đó lại bảo: “Dân trí còn thấp” ? Hơn 100 năm nữa, VN mới bằng Singapore hôm nay ?


Lẽ nào, phải xây thêm nhiều tượng đài trăm tỷ, ngàn tỷ (chưa kể “đẻ ra phát sinh”... tiền chồng chất, nhiều đợt) thì dân trí sẽ hết thấp, đất nước sẽ cường thịnh, sẽ tiến tới mục tiêu cốt lõi số 1 đã định hướng: “thiên đường XHCN” (mà “Đến cuối thế kỷ này chưa chắc đã có”) ??? Trong khi, nước Nhật, Hàn Quốc, Singapore, Thái Lan, Malaysia, Ba Lan, Tiệp Khắc, Hungary.v.v…chỉ cần vài thập niên là có thể bứt phá, cất cánh, bỏ xa VN. Người VN không buồn, không tủi nhục sao được ?

           Và nghịch lý: Thua nước ngoài một trận túc cầu giải trí, thoảng qua trong giây lát (rất vi mô), bao người VN buồn rũ rượi, mất ăn mất ngủ, còn quan chức thì vò đầu bóp trán, rồi cách chức, sa thải, kỷ luật, qui lỗi, tìm đủ cách đầu tư công sức tiền bạc thêm nữa.v.v…

Nhưng, Dân tộc VN thua nước ngoài về phát triển, về dân trí, về văn minh tiến bộ (rất vĩ mô) hàng nhiều thập niên và cả thế kỷ…đến nổi, đất nước phải xuất khẩu lao động ngày càng nhiều ; Một số tuổi trẻ VN phải mua chồng và bị bán làm vợ bất xứng cho người nước ngoài rất thảm thương ; Một số tuổi trẻ khác còn phải "bôn ba" xứ người, trốn chui trốn nhủi bán trôn nuôi miệng kiếm sống…ngày càng tăng. Sinh viên ra trường không có việc làm phải đi làm công nhân, ngày càng phổ biến, hoặc tìm cách ra nước ngoài sinh kế.

Vậy mà, nếu ai nhói lòng, lên tiếng phân giải, viết bài góp ý, kiến nghị… thì bị phớt lờ, không nhiệt tình đón nhận, hoặc bị chụp mũ “Lợi dụng quyền tự do dân chủ”,  “phản động”…


Dân đẻ ra chính quyền, tức chính quyền từ dân mà ra. Lẽ nào dân không được lên tiếng bênh vực, kêu đòi những quyền chính đáng của mình?

Dân không kêu đòi thì lại bảo: “con khóc mẹ mới cho bú”.

Đường nào dân cũng thua ? Buồn lắm thay !
 

***

Thiển nghĩ, một thể chế DÂN CHỦ ĐA NGUYÊN – TAM QUYỀN PHÂN LẬP độc lập, thật sự (không dối lừa, đóng kịch), “Set up” và “install” được: Chính phủ ấy, lãnh đạo ấy sẽ được dân tộc tưởng nhớ và ghi công.

>>> Thời gian càng kéo dài, khoảng cách hai véc-tơ ngược chiều (Độc tài toàn trị Dân chủ đa nguyên) sẽ càng tăng dần cách biệt & kéo lê hệ lụy, nạn nhân ở đây, còn gì đau khổ hơn, nếu là cấp vĩ mô: một đất nước, một dân tộc, một giang sơn gấm vóc (tài sản vô giá của cả 90 triệu người VN bình đẳng, có quyền lợi cùng trách nhiệm ngang nhau, biết đau nổi đau như nhau, không ai có quyền soán đoạt hay độc quyền yêu nước) ?
 
>>>“Vượt cạn” nào lại không đớn đau. “Vượt cạn” để sinh đứa con “Dân chủ đa nguyên – Tam quyền phân lập độc lập” có khi còn đau đớn hơn nhiều. Nhưng…nếu không “vượt cạn” thì Đất nước chẳng bao giờ “Lớn nổi bằng Người” !?


Xin đừng vội chụp mũ, cần bình tâm, hãy “Nhìn lại mình, nhìn lại người, nhìn lại quê hương ta”, công bằng nhìn thẳng thực trạng của một đất nước: giặc ngoài (Tàu cộng) thì tìm cách bủa vây, thù trong thì “sinh sôi nảy nở” như sâu, như chuột, như ghẻ ngứa…ăn của dân không chừa một thứ gì.**

Tổ quốc không điêu linh, nhân dân không ta thán, trăm họ không oán hờn mới là lạ ?

Và đó cũng chính là “nguồn cơn” tạo cho những ai trăn trở với tiền đồ tổ quốc, những con người yêu nước chân chính, bất kể ở đâu, đã, đang, sẽ sẵn sàng chuyển hướng véc-tơ, về với lẽ phải: Đất nước là của chung. Dân tộc là bình đẳng. Tổ quốc là trên hết ! Lòng dân cần tụ nghĩa !
 

Nếu các yếu tố trên bị làm lệch, bị làm méo mó, bị đặt nhẹ, bị đánh tráo… đất nước làm sao tránh khỏi chia rẽ, văn hóa đạo đức suy đồi, giang sơn bị bào mòn, nội lực suy yếu ?
 
***

 Thể chế DÂN CHỦ  ĐA NGUYÊN + TAM QUYỀN PHÂN LẬP độc lập: trên quả đất đã minh chứng là “biệt dược” giúp hạn chế tham nhủng và là lộ trình ngắn nhất dẫn đưa dân tộc đến hòa giải hòa hợp một cách khả thi, thuận lý, thuận tình, nhẹ nhàng.

Nhưng…

>>> Dân chủ đa nguyên độc tài toàn trị là hai véc-tơ ngược chiều, làm sao có thể gặp nhau để bắt đầu cho bài học “vỡ lòng”, nói chi đến bài học ở bậc cao hơn nữa ???

Nên chăng, đất nước cần chấp nhận “cơn đau đẻ” để “vượt cạn” như Myanma …???
 
Chính danh là thật tâm + thật tâm + thật tâm vun đắp cho tình tự và hòa giải hòa hợp Dân tộc: cái chung lớn nhất cho hồn thiên sông núi. Thay cho não trạng “mải miết gia cố quyền lực cho phe nhóm” bằng mọi giá để một mình một chợ phủ sóng toàn trị mãi mãi lên Dân tộc ?

Thật tâm Hòa giải hòa hợp dân tộc còn cần phải hội đủ hai yếu tố: Một,  Đất nước là của chung. Dân tộc là bình đẳng. Tổ quốc là trên hết (muôn thuở, bao giờ cũng phải vậy). Hai, thể chế chính trị dân chủ đa nguyên để được bình đẳng, dân chủ và cộng hòa. Thiếu hai yếu tố này, theo thiển nghĩ của tôi, Hòa hợp hòa giải dân tộc chỉ là việc làm “dỗ ngọt trẻ con để cho kẹo” mà thôi.


Quả bóng đã, đang nằm trong tay của ai ???

Đất nước tham nhũng, tụt hậu, chia rẽ, hận thù, ngổn ngangMột thời gian quá dài, quá dài và quá dài cho một đổi thay lột xác như Nhật, Hàn quốc, Thái Lan, Singapore, Ba Lan, Tiệp Khắc, Hungary, Mông Cổ.v.v… !

Trách nhiệm thuộc về ai ?

Trong khi tuyên truyền thì: “Ta vừa học vừa làm, sai thì sửa, có chi mô”. Nhưng, học cũng không, làm cũng không, sửa cũng không! Có chi mô !   

 
***


KẾT,

Muôn thuở:

Đất nước là của chung. Dân tộc là bình đẳng. Tổ quốc là trên hết ! Lòng dân cần tụ nghĩa !

Nên có câu hỏi tự đặt ra, theo ngu ý của tôi (trong bối cảnh: VN và Hoa Kỳ đã trở thành đối tác toàn diện) là:

Nên làm đồng minh với Hoa Kỳ hay để bị khống chế làm chư hầu cho giặc Tàu ? Nếu :


Nhận xét:

a- Hoa Kỳ không có chư hầu. Hoa Kỳ không xâm lăng chiếm đất hay cướp đoạt tài nguyên của một quốc gia nào, Hoa Kỳ cần hợp tác và chia sẻ. Hoa Kỳ cần đồng minh để góp phần tăng thêm sức mạnh đa phương và luôn cùng đồng minh bảo trợ lẫn nhau. Hoa Kỳ không phản bội, Hoa Kỳ không tráo trở.
 

>>> Đành bấm bụng rời bỏ VNCH trước đây để ưu tiên cho mục tiêu khác là một đắn đo chọn lựa “vượt cạn” chiến lược toàn cầu của Hoa Kỳ:

- Vừa đạt được mục tiêu chiến lược chính yếu: chia rẽ Liên Xô với Tàu cộng để làm sụp đổ Thành trì của chủ nghĩa CS là Liên Xô, CS Đông Âu.

- Vừa: đáp ứng lòng mong mỏi kết thúc chiến tranh VN của Nhân dân Hoa Kỳ đã đến đỉnh điểm, đồng thời, phải chấp hành quyết định của Quốc hội Hoa Kỳ (theo hiến pháp Hoa Kỳ) phải kết thúc chiến tranh VN.


Vì cuộc chiến ở quá xa nước Mỹ, lại kéo dài quá lâu, nhân dân Mỹ chán ngán bất bình khi thấy con em mình bị chết nhiều, kinh tế suy yếu, lòng dân chia rẽ, dân Mỹ biểu tình chống chiến tranh liên miên…

Và, Hoa Kỳ là nước có thể chế tự do dân chủ đứng đầu, luôn thượng tôn pháp luật và biết tôn trọng chính kiến tỏ bày của nhân dân mình.
 

>>> Trong thế bắt buộc chẳng đặng đừng, Hoa Kỳ “Đành hy sinh cái nhỏ mới có được cái lớn”: Muốn loại trừ được “Khối u khổng lồ” thì đành phải chịu nhiều vết cắt giải phẩu đớn đau “Bỏ rơi VNCH” để mãi sau nửa thế kỷ vẫn còn hằn in vết sẹo “mưng mủ” tai tiếng “Phản bội đồng minh” và “Thua cuộc”. Đó là nổi nhục mà lịch sử Hoa Kỳ chưa từng có tiền lệ và chấp nhận.

Dân tộc Hoa Kỳ là người trong cuộc. Người ngoại cuộc, có ai thấu hiểu tình cảnh Hoa Kỳ lúc đó, khi ở thế cờ bí “triệt buộc” đành phải chịu “bỏ” xe, là vậy?

Người ngoại cuộc, xin thật tỉnh táo và bình tâm, sẽ dễ nhận rõ hơn.

b- Ngược lại với Hoa Kỳ, giặc Tàu chỉ muốn có chư hầu và chưa bao giờ thật lòng có đồng minh đúng nghĩa. Giặc Tàu chẳng những luôn có dã tâm xâm lăng, đồng hóa VN mà còn lợi dụng và ăn cướp bẩn.

Tàu cộng không thật tâm bảo trợ “đối tác” mà hành xử bằng bản chất gian ngoa, bịp bợm, phỉnh lừa bằng mọi thủ đoạn thấp hèn bẩn thỉu nhất để ăn cướp, gặm nhấm, bành trướng và đồng hóa “đối tác”.

Tàu cộng : là tên gian manh, nói một đằng làm một nẻo, luôn bị thế giới khinh bỉ, đề phòng, cảnh giác.

VN bị hơn ngàn năm đô hộ của giặc Tàu là quá đủ để hiểu rõ bản chất của nó: thâm độc, ác quỷ, bạo tàn, xảo trá, điêu ngoa, bịp bợm, gian tà, đầu trộm đuôi cướp, xỏ lá, lì lợm, tham lam, lừa lọc, tráo trở, nham hiểm, dối trá, mất nhân tính...

Vậy, thưa quý độc giả, VN nên làm đồng minh với Hoa Kỳ hay để giặc Tàu khống chế làm chư hầu, làm phiên thuộc triều cống cho chúng, rồi  dần dần bị chúng đồng hóa như Tây Tạng, Tân Cương, Duy Ngô Nhĩ ?

>>> Câu trả lời cũng chính là để biết lòng dân tụ nghĩa là gì ?

Kính xin quí độc giả trả lời giùm tôi***, vì, tôi tuổi đã quá già, lão hóa, mắt bị mờ, não trạng đã cùn, bệnh tham sân si đã mãn tính.

Kính xin quí độc giả mở trí cho tôi, vì bản chất bảo thủ giáo điều của tôi. Dẫu, ngay từ lúc còn học cấp 1, tôi đã được thầy giáo dạy:

“Ai phê phán, chỉ trích,  khuyên giải cái sai của ta…là bạn ta và thầy ta. Ai chỉ biết dối lừa, ton hót, nịnh bợ, lòn cúi, ăn theo nói leo, ca tụng ta bất kể đúng sai…là kẻ thù của ta”. Thầy tôi còn dạy: “Người kém, người xấu, kể cả người có tội…nhưng biết phục thiện, sám hối, học hỏi, luôn cập nhật, cầu tiến và thu nhận những tiến bộ văn minh của nhân loại, thì hữu ích, cần thiết và đáng trân trọng hơn những con người cứ mải núp bóng trong vỏ bọc mà tự mình cho là: “thành tích”, “công trạng”, “công thần”, cậy quyền, cậy thế…để ăn trên ngồi trốc, nhũng nhiễu hối mại, bày trò tham nhũng, lo thu vén…cho giòng họ mình, bất chấp trước nổi đau khôn nguôi của đồng bào và tổ quốc...”

 Chân thành cảm ơn quí độc giả.
 

21.8.2015

Nguyễn Phạm Kim Sơn

-------------------------------------------------------

* Nội dung bài viết là thiển nghĩ và ngu ý của tôi. Kính mong được quí vị chỉ giáo.

** “Bầy sâu”, “Bầy chuột”, “Ghẻ ngứa”, “Ăn của dân không chừa một thứ gì”…là những cụm từ so sánh tượng hình mà các lãnh đạo chính phủ VN hiện thời muốn ám chỉ và lên án các quan tham nhũng trong guồng máy chính quyền. Trong thiên nhiên, sâu, chuột, ghẻ ngứa…là loài vật sinh sản rất nhanh và rất nhiều theo cấp số nhân hoặc lũy thừa. Chúng là loài ăn rất tạp, rất bẩn.

Lẽ nào Đất nước cứ mải “sống chung với Lũ”? Mà “Lũ” thì cứ tiến, không lùi.

*** : tác giả bài viết này